Bệnh tiểu đường nên ăn gì: những thực phẩm tốt và cần tránh

Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mãn tính ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc kiểm soát lượng đường trong thông qua chế độ ăn uống là một phần quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường. Chế độ ăn hợp lý không chỉ giúp giữ đường huyết ổn định mà còn giúp người bệnh giảm thiểu nguy cơ biến chứng về tim mạch, thận và các bệnh lý khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thực phẩm mà người bệnh tiểu đường nên ăn, những thực phẩm cần tránh, cũng như các nguyên tắc quan trọng trong việc xây dựng một chế độ ăn lành mạnh. Hãy cùng công ty Mediphar USA theo dõi ngay nhé!

1. Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường cần chú trọng đến các nguyên tắc sau để kiểm soát lượng đường huyết và duy trì sức khỏe tốt:

• Kiểm soát carbohydrate: Carbohydrate có ảnh hưởng lớn đến mức đường trong . Người bệnh tiểu đường cần chọn các loại carbohydrate có chỉ số đường huyết thấp (GI), nghĩa là những loại thực phẩm này sẽ giải phóng đường vào một cách chậm rãi và đều đặn.
• Cân bằng bữa ăn: Một bữa ăn cân bằng nên bao gồm đủ các nhóm chất dinh dưỡng như protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Điều này giúp duy trì mức năng lượng ổn định và hạn chế dao động đường huyết.
• Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường từ thực phẩm vào , từ đó giúp kiểm soát đường huyết. Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và các loại hạt.
• Kiểm soát khẩu phần: Người bệnh tiểu đường nên chú ý đến kích thước khẩu phần để không ăn quá nhiều carbohydrate và calo trong một bữa ăn. Điều này giúp duy trì cân nặng hợp lý và tránh tình trạng tăng đường huyết đột ngột.
• Ăn đều đặn: Việc ăn các bữa nhỏ và đều đặn trong ngày giúp ổn định lượng đường trong và ngăn ngừa cảm giác đói, giảm nguy cơ ăn quá nhiều trong một bữa.

Tìm hiểu thêm: Đường bắp cho người tiểu đường có an toàn không?

2. Các loại thực phẩm nên ăn khi bị tiểu đường

Rau củ không chứa tinh bột

Rau củ không chứa tinh bột là nguồn dinh dưỡng lý tưởng cho người bệnh tiểu đường vì chúng có chỉ số GI thấp và giàu chất xơ. Một số loại rau củ không chứa tinh bột bao gồm:

• Rau lá xanh: Cải bó xôi, rau bina, cải xoăn, rau muống, và xà lách là những lựa chọn tuyệt vời. Chúng rất ít calo, carbohydrate và cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin K, vitamin A, canxi, và sắt.
• Cà chua: Cà chua chứa lycopene, một chất chống oxy hóa có lợi cho tim mạch và giúp kiểm soát đường huyết.
• Bông cải xanh và súp lơ: Đây là những loại rau giàu chất xơ, vitamin C, và các chất chống oxy hóa có lợi cho người tiểu đường.
• Dưa leo, ớt chuông, cà tím: Những loại rau này chứa ít carbohydrate và có tác dụng cung cấp nước, khoáng chất và các chất chống viêm.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp lượng carbohydrate phức tạp và chất xơ, giúp cơ thể giải phóng đường vào một cách chậm rãi. Một số ngũ cốc nguyên hạt tốt cho người tiểu đường bao gồm:

• Yến mạch: Yến mạch nguyên hạt giàu chất xơ hòa tan, giúp giảm cholesterol và ổn định đường huyết.
• Gạo lứt: Gạo lứt có chỉ số GI thấp hơn so với gạo trắng và chứa nhiều chất xơ, vitamin B và các khoáng chất.
• Quinoa: Quinoa là một loại hạt chứa nhiều protein và ít carbohydrate, giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát mức đường trong .

Trái cây có chỉ số đường huyết thấp

Mặc dù trái cây chứa đường tự nhiên, nhưng nhiều loại trái cây có chỉ số GI thấp và giàu chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Những loại trái cây người bệnh tiểu đường nên ăn bao gồm:

• Táo: Táo có chỉ số GI thấp và chứa nhiều chất xơ, đặc biệt là pectin, có khả năng giúp giảm lượng đường huyết.
• Dâu tây và quả mọng: Dâu tây, việt quất, mâm xôi chứa ít đường và giàu chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa các biến chứng tiểu đường.
• Bưởi: Bưởi có chỉ số GI thấp và cung cấp lượng lớn vitamin C cùng với chất xơ.

Protein lành mạnh

Protein giúp cảm giác no lâu và ổn định lượng đường trong . Người bệnh tiểu đường nên lựa chọn các nguồn protein chất lượng cao và ít chất béo bão hòa như:

• Thịt nạc: Thịt gà không da, thịt bò nạc, thịt lợn thăn là những nguồn protein tốt, giúp cung cấp năng lượng mà không làm tăng đường huyết.
• Cá: Các loại cá như cá hồi, cá thu, cá trích giàu omega-3, tốt cho sức khỏe tim mạch và giúp giảm viêm.
• Trứng: Trứng là một nguồn protein rẻ và giàu dinh dưỡng, chứa ít carbohydrate và có tác dụng giúp no lâu.
• Đậu hạt: Đậu lăng, đậu đỏ, đậu xanh và đậu nành cung cấp cả protein và chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết và cholesterol.

Chất béo lành mạnh

Chất béo lành mạnh không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, điều này đặc biệt quan trọng đối với người bệnh tiểu đường. Những nguồn chất béo tốt bao gồm:

• Dầu ô liu: Dầu ô liu chứa chất béo không bão hòa đơn, có tác dụng bảo vệ tim mạch và giúp kiểm soát đường huyết.
• Quả bơ: Bơ chứa nhiều chất béo không bão hòa và chất xơ, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và kiểm soát lượng đường huyết.
• Hạt chia và hạt lanh: Các loại hạt này chứa axit béo omega-3 và chất xơ, tốt cho tim mạch và hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

3. Những thực phẩm cần tránh khi bị tiểu đường

Đường và thực phẩm chứa đường tinh luyện

Người bệnh tiểu đường cần hạn chế tiêu thụ các loại đường tinh luyện vì chúng làm tăng đường huyết một cách nhanh chóng. Những thực phẩm nên tránh bao gồm:

• Đồ ngọt: Bánh kẹo, bánh ngọt, chocolate chứa nhiều đường và ít giá trị dinh dưỡng.
• Nước ngọt có ga và nước trái cây đóng hộp: Các loại nước ngọt và nước trái cây chứa lượng đường cao và làm tăng đường huyết đột ngột.
• Đường tinh luyện và mật ong: Người bệnh tiểu đường nên hạn chế sử dụng đường trắng, đường nâu, mật ong, và siro để tránh tăng đường huyết.

Tinh bột tinh chế

Tinh bột tinh chế như gạo trắng, bánh mì trắng, và mì ống chứa ít chất xơ và khiến lượng đường huyết tăng nhanh sau khi ăn. Người bệnh tiểu đường nên thay thế các loại tinh bột này bằng ngũ cốc nguyên hạt.

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa không chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch mà còn làm giảm khả năng kiểm soát đường huyết. Những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa bao gồm:

• Thịt mỡ: Thịt bò, thịt lợn có mỡ, thịt xông khói chứa nhiều chất béo bão hòa và không tốt cho người tiểu đường.
• Sản phẩm từ sữa nguyên béo: Kem, sữa nguyên béo, và bơ cũng chứa nhiều chất béo bão hòa.
• Đồ chiên và thực phẩm chế biến sẵn: Đồ ăn nhanh, khoai tây chiên, bánh quy và các loại thực phẩm đóng gói chứa nhiều chất béo chuyển hóa và natri.

Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường. Người bệnh cần chú trọng đến việc chọn lựa các thực phẩm có chỉ số GI thấp, giàu chất xơ và protein, đồng thời hạn chế tiêu thụ đường tinh luyện và chất béo không lành mạnh.