Giới thiệu các công cụ để làm một bức tranh đông hồ
Ngày đăng: 4/6/2025 10:57:39 PM - Thủ công mỹ nghệ - Toàn Quốc - 34Chi tiết [Mã tin: 5930589] - Cập nhật: 13 phút trước
Mở đầu
Tranh đông hồ – dòng tranh dân gian nổi tiếng của Việt Nam – không chỉ được biết đến nhờ nội dung giản dị, gần gũi với đời sống người dân mà còn bởi kỹ thuật chế tác thủ công đầy tinh tế.
Đằng sau mỗi bức tranh là sự kỳ công trong từng công đoạn, từ chuẩn bị nguyên liệu đến in ấn. Để làm nên một tác phẩm tranh Đông Hồ đúng nghĩa, người nghệ nhân cần sử dụng nhiều công cụ làm tranh Đông Hồ truyền thống.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết những dụng cụ đó cũng như vai trò quan trọng của chúng trong quá trình tạo nên một bức tranh dân gian đậm chất Việt.
Các công cụ làm tranh Đông Hồ truyền thống
Để tạo ra một bức tranh Đông Hồ hoàn chỉnh, người nghệ nhân sử dụng một số công cụ quan trọng sau:
1. Ván khắc gỗ (mộc bản) tranh đông hồ
Đây là công cụ không thể thiếu trong quá trình làm tranh. Mỗi hình ảnh trong tranh sẽ được khắc trên một tấm gỗ (thường là gỗ thị hoặc gỗ mít vì độ mềm và bền cao). Có hai loại mộc bản:
- Mộc bản nét: khắc chi tiết đường nét chính của hình vẽ.
- Mộc bản màu: dùng để in từng lớp màu riêng biệt, mỗi màu có một bản khắc riêng.
Việc khắc mộc bản đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và am hiểu về bố cục, hình ảnh. Đây là công đoạn mất nhiều thời gian nhất trong quy trình làm tranh.
2. Giấy dó tráng điệp tranh đông hồ
Không giống như các loại giấy thông thường, giấy dó được làm thủ công từ vỏ cây dó – một loại cây mọc nhiều ở vùng trung du Bắc Bộ. Sau khi làm giấy, người ta sẽ tráng lên bề mặt một lớp điệp (là bột từ vỏ sò biển nghiền nhỏ), giúp giấy có độ óng ánh và bắt màu tốt.
Giấy dó tráng điệp là yếu tố giúp tranh Đông Hồ có độ bền hàng trăm năm mà không bị phai màu hay mục nát.
3. Màu tự nhiên tranh đông hồ
Dù không phải là “dụng cụ” theo nghĩa vật lý, nhưng màu sắc là một thành phần không thể thiếu khi làm tranh Đông Hồ. Người dân làng tranh sử dụng màu hoàn toàn từ thiên nhiên:
- Màu đỏ: lấy từ sỏi son hoặc gỗ vang.
- Màu vàng: làm từ hoa hoè phơi khô giã nhỏ.
- Màu đen: chế từ tro bếp đốt bằng rơm hoặc than lá tre.
- Màu xanh: chiết xuất từ lá chàm.
- Màu trắng: dùng chính lớp điệp phủ trên giấy.
Việc pha màu và bảo quản màu cũng cần dụng cụ như cối giã, chày, rây lọc, khay đựng màu,...
4. Con lăn in tranh (dụng cụ ép in)
Khi in tranh, nghệ nhân sẽ đặt ván khắc đã thoa màu lên mặt giấy dó, sau đó dùng con lăn gỗ hoặc nắm đấm tay để ép đều mặt ván giúp màu in lên giấy một cách sắc nét. Dụng cụ này giúp màu bám chặt vào giấy, tạo nên nét in rõ ràng và đều màu.
5. Chổi lông – bàn chải tre
Sau khi in xong, tranh sẽ được hong khô. Một số nghệ nhân dùng chổi lông nhỏ để phủ lại màu hoặc sửa các chi tiết chưa hoàn hảo. Bên cạnh đó, bàn chải tre cũng được dùng để quét bụi giấy, giúp tranh sạch sẽ và không bị nhòe màu.
6. Giá phơi tranh
Sau công đoạn in và tô màu, tranh sẽ được mang đi phơi tự nhiên trên giá tre, đặt ở nơi thoáng khí nhưng không quá nắng gắt. Đây là bước giúp màu tranh khô tự nhiên, không bong tróc và giữ được sắc màu lâu bền.
Vai trò của công cụ truyền thống trong làm tranh Đông Hồ
Mỗi công cụ làm tranh Đông Hồ đều góp phần tạo nên giá trị độc đáo cho dòng tranh dân gian này. Không chỉ là công cụ lao động, chúng còn là biểu tượng của sự tinh tế, khéo léo và tình yêu nghệ thuật của người thợ làm tranh.
Việc sử dụng công cụ thủ công giúp từng bức tranh mang dấu ấn cá nhân, không bức nào giống hoàn toàn bức nào. Đồng thời, nó giữ được hồn cốt dân gian – điều mà máy móc hiện đại không thể tái tạo được.
Bảo tồn nghề làm tranh Đông Hồ và các công cụ truyền thống
Trong thời đại công nghiệp hoá, nhiều làng nghề truyền thống dần bị mai một. Tuy nhiên, làng tranh Đông Hồ vẫn giữ được nét đặc sắc nhờ sự tâm huyết của các nghệ nhân và nỗ lực bảo tồn từ cộng đồng.
Hiện nay, một số nghệ nhân đã mở các lớp dạy làm tranh Đông Hồ ngay tại làng, hướng dẫn chi tiết quy trình từ cách chuẩn bị nguyên liệu đến sử dụng từng công cụ. Ngoài ra, các sản phẩm mô phỏng dụng cụ làm tranh cũng được trưng bày tại các bảo tàng văn hoá dân gian nhằm giới thiệu đến du khách trong và ngoài nước.
Kết luận
Các công cụ làm tranh Đông Hồ không chỉ đơn thuần là phương tiện lao động mà còn là một phần hồn cốt của văn hóa Việt Nam. Từ mộc bản đến giấy dó, từ màu tự nhiên đến con lăn in tranh – tất cả kết hợp lại để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật trường tồn với thời gian. Hiểu và trân trọng những dụng cụ truyền thống này chính là cách gìn giữ một phần di sản văn hóa quý báu của dân tộc.
- Fanpage: https://www.facebook.com/Hontranhdatviet
- Website: https://hontranhdatviet.com/
- TikTok: https://www.tiktok.com/@hn.tranh.t.vit
- Nội dung tương tự: Tại đây.
Tin liên quan cùng chuyên mục Thủ công mỹ nghệ
- 2
Siêu phẩm đầu tư tại khu tái định cư rộc lác phú nghĩa-chương mỹ
Cập nhật: vài giây trước - 2
Siêu phẩm giá rẻ nhất tại chương mỹ cách tt chúc sơn chỉ 3km
Cập nhật: 1 phút trước - 2
Bán đất+nhà tại tt chúc sơn-chương mỹ giá đầu tư 2ty650 d/t:57,5m
Cập nhật: 1 phút trước - 1
Nhà rẻ có 102 phố tam khương, đống đa, hà nội, 56m2 giá 10.5 tỷ ô tô kinh doanh.
Cập nhật: 2 phút trước - 2
Hàng hiếm siêu phẩm giá đầu tư tại thụy hương-chương mỹ 75,8m
Cập nhật: 3 phút trước - 2
72m giá đàu tư chỉ 2,1ty đât tại hợp đồng-chương mỹ
Cập nhật: 5 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư sinh lời tại tt xuân mai-chương mỹ 72m
Cập nhật: 5 phút trước - 2
Siêu phẩm trục chính kinh doanh tại phụng châu-chương mỹ
Cập nhật: 6 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư trục chính kinh doanh d/t:80m
Cập nhật: 7 phút trước - 2
Siêu phảm bán đất+nhà chỉ việc về ở tại thụy hương-chương mỹ d/t:80m
Cập nhật: 9 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư 1ty6 tại trường yên-chương mỹ d/t:49,8m
Cập nhật: 9 phút trước - 2
Siêu phẩm đàu tư trục chính kinh doanh 4ty890tr đại yên-chương mỹ d/t:97,4m
Cập nhật: 10 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư 3ty6 cách ql6 chỉ 30m ngọc hòa-chương mỹ d/t:50m
Cập nhật: 10 phút trước - 1
Chỉ nhỉnh 5 tỷ -nhà đại hưng-lạc thị đẹp mới kính koong
Cập nhật: 10 phút trước - 2
Siêu phẩm tại đồi họa sỹ tiên phương-chương mỹ-hn d/t:52m
Cập nhật: 13 phút trước - 2
Siêu phẩm giấ đầu tư sinh lời tại thụy hương-chương mỹ
Cập nhật: 13 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư tại tốt động-chương mỹ d/t:6m
Cập nhật: 14 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư tại quảng bị-chương mỹ-hn d/t;91,4m
Cập nhật: 16 phút trước - 1
Bán nhà 5 tầng lê văn duyệt - 4pn - hẻm 4m gần mt - sổ a4 - dòng tiền sẵn - chỉ
Cập nhật: 18 phút trước - 1
Bán gấp mặt ngõ 48m giá 9.6 tỷ ô tô kinh doanh nhân hòa, thanh xuân.
Cập nhật: 23 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư giá rẻ tại đông phương yên-chương mỹ d/t:95,2m
Cập nhật: 24 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư 2ty430 hợp đồng-chương mỹ d/t:79,2m
Cập nhật: 24 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư 1ty950 đất tại đại yên-chương mỹ d/t:55m
Cập nhật: 25 phút trước - 2
Thay kính xe ôtô quận 12 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.233
Cập nhật: 27 phút trước - 2
Thay kính xe ôtô quận 1 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 27 phút trước - 2
Thay kính xe ôtô quận 2 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 27 phút trước - 2
Thay kính xe ôtô quận 3 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 27 phút trước - 2
Thay kính xe ôtô quận 4 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 27 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 5 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 27 phút trước - 1
Thay kính xe oto quận 6 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 7 - hcm và các khu vực lân cận...0911.317.266
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 8 - hcm và các khu vực lân cận...0911317266
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 10 - hcm và các khu vực lân cận
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 9 - hcm và các khu vực lân cận
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính xe oto quận 11 - hcm và các khu vực lân cận
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Thay kính ô tô chuyên nghiệp – nhanh – uy tín – tận nơi
Cập nhật: 28 phút trước - 1
Thay kính & sửa chữa kính ô tô cho mọi dòng xe tận nơi
Cập nhật: 28 phút trước - 2
Bán siêu phảm tại đồi họa sỹ tiên phương-chương mỹ
Cập nhật: 29 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư sinh lời tại đông phương yên-chương mỹ d/t:43m
Cập nhật: 29 phút trước - 2
Siêu phẩm tại phụng châu-chương mỹ d/t:50m
Cập nhật: 31 phút trước - 2
Giá chỉ vài trăm triệu sở hữu lô đất tại thanh bình-chương mỹ
Cập nhật: 31 phút trước - 1
Ngay etown cộng hòa – hxh đỗ cửa – 77m² – giá chưa 100tr/m².
Cập nhật: 31 phút trước - 2
Siêu phẩm trục chính kinh doanh tại tỉnh lộ 419 tiên phương-chương mỹ
Cập nhật: 33 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư sinh lời giá rẻ tại tt xuân mai-chương mỹ
Cập nhật: 35 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư phân lô tại thụy hương-chương mỹ d/t:3m
Cập nhật: 36 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư tại hợp đồng-chương mỹ d/t:86,27m
Cập nhật: 37 phút trước - 2
Siêu phẩm lô góc giá đầu tư tại tt xuân mai-chương mỹ 73m
Cập nhật: 37 phút trước - 2
Siêu phẩm giá đầu tư sinh lời tại đông phương yên-chương mỹ d/t:82m
Cập nhật: 39 phút trước - 2
Siêu phẩm đầu tư sinh lời tại lam điền-chương mỹ 105m
Cập nhật: 42 phút trước - 2
Hàng hiếm đất giáp tt chúc sơn-chương mỹ giá đầu tư 42,7m
Cập nhật: 42 phút trước