Sự tăng trưởng và dinh dưỡng của xương đòi hỏi nhiều chất như protein, canxi, kẽm, vitamin C, A, D, K... Trong đó, canxi, vitamin D3 và vitamin K2 là bộ ba vi chất quan trọng giúp trẻ tăng chiều cao, nếu thiếu hụt có thể khiến trẻ còi xương, chậm lớn, hạn chế sự phát triển.

Theo số liệu thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2016, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi ở mức 24,3%, nghĩa là cứ 4 trẻ dưới 5 tuổi thì có 1 trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi. Nguyên nhân chủ yếu do chế độ dinh dưỡng nghèo nàn và thiếu các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Với trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi, việc bổ sung canxi, vitamin A, sắt, kẽm, iốt, canxi, đa vi chất là giải pháp thường được khuyến cáo để trẻ bắt kịp đà tăng trưởng. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tăng cường dinh dưỡng và thực phẩm, nhất là các loại giàu canxi, vitamin D3, vitamin K2 giúp can thiệp tích cực đến chiều cao.

Tình trạng thiếu vitamin K2 có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi.

Canxi

Canxi là thành phần chủ yếu cấu tạo xương, răng, chiếm khoảng 99%. Canxi cần thiết cho sự hình thành và phát triển xương, giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa loãng xương.

Không chỉ đóng vai trò thiết yếu cho việc tăng chiều cao, canxi còn giúp duy trì hoạt động cơ bắp, quá trình đông máu... Cơ thể không tự tổng hợp canxi mà cần đưa từ bên ngoài thông qua đường ăn uống. 

Theo dược sĩ Vũ Thị Hồng Nhung, trong những năm đầu đời, nguồn cung cấp canxi chính cho trẻ là sữa mẹ. Khi trẻ lớn hơn, nguồn cung cấp chính là từ các thực phẩm giàu canxi như hải sản (tôm, cua, sò, ốc, hàu...), sữa và loại rau lá xanh như cải xoăn, rong biển, các loại đậu, hạt ngũ cốc có chứa nhiều canxi.

Vitamin D3

Vitamin D3 giúp chuyển hóa canxi và phốt pho, đóng vai trò như chất dẫn dắt, gắn kết canxi xương. Vitamin này còn góp phần thúc đẩy quá trình canxi hóa sụn tăng trưởng, tăng lượng protein tạo xương, khả năng giữ thăng bằng của cơ thể cũng tốt hơn.

Trẻ sơ sinh cần bú sữa mẹ và được tắm nắng để tăng cường hấp thu vitamin D3.

Trẻ được khuyến cáo bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài sau đó để tận dụng nguồn vitamin D3 sữa mẹ. Tuy nhiên, nguồn chính cung cấp vitamin D3 cho cơ thể là ánh nắng mặt trời. Trẻ sơ sinh nên được tắm nắng vào sáng sớm trước 7h khoảng 15-20 phút để hấp thu vitamin D. Khi tắm nắng cần đội mũ, đeo kính râm để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu. Các bé lớn hơn nên tăng cường các hoạt động vui chơi ngoài trời.

Vitamin K2

Vitamin K2 được xem là loại vitamin mới cho sự phát triển xương của trẻ em và loãng xương ở người lớn. Trong các loại vitamin K2, loại chuỗi dài MK-7 (menaquinone-7) có thời gian hoạt động lâu nhất, tác động nhiều nhất đến việc tăng chiều cao. MK-7 giúp kích hoạt hai loại protein đặc hiệu có vai trò điều hòa canxi là matrix GLA protein (MGP) và osteocalcin. MK-7 giúp hoạt hóa enzyme MGP, ngăn ngừa lắng đọng canxi trong máu và các bệnh về tim mạch. Loại vitamin này còn kích hoạt osteocalcin, đưa canxi từ máu vào tận mô xương, bề mặt khung xương, tăng collagen giúp xương chắc khỏe, phát triển chiều cao tối đa.

Bổ sung MK-7 có thể cải thiện hình dạng xương và ảnh hưởng tích cực đến sự gia tăng khối lượng xương, độ dài. Tuy nhiên, nhiều trẻ em lại thường xuyên thiếu hụt MK-7, khiến cho osteocalcin không hoạt động nên không thể hấp thu hiệu quả canxi, làm hạn chế chiều cao.

MK-7 là loại vitamin K2 tự nhiên có thể tìm thấy trong thực phẩm lên men như sữa chua, phô mai, thịt, cá, trái cây, rau xanh nhưng hàm lượng không nhiều. Dược sĩ Hồng Nhung chia sẻ, nguồn vitamin K2 tự nhiên tốt nhất là món ăn được chế biến từ đậu nành lên men của Nhật (natto). Nhiều nghiên cứu đã phát hiện việc tiêu thụ natto ở Nhật có liên quan đến sự cải thiện đáng kể về tình trạng vitamin K và sức khỏe của xương. Tuy nhiên, do mùi vị món này không dễ ăn nên ít hấp dẫn với người dân ở một số quốc gia.

Dược sĩ Hồng Nhung cho biết thêm, để có được 45 mcg vitamin K2 mỗi ngày từ bữa ăn, cần phải tiêu thụ số lượng lớn thức ăn như 4 kg thịt bò, 5 lít sữa, 5 lít sữa chua, 80g phô mai loại mềm, 59g phô mai loại cứng, 144g lòng đỏ trứng. Điều này không khả thi nên việc bổ sung thêm vitamin K2 qua đường uống là cần thiết. Phụ huynh có thể chọn loại có bổ sung vitamin K2 thiên nhiên hỗ trợ cơ thể tăng cường hấp thu canxi theo khuyến cáo từ nhà sản xuất hoặc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Kim Uyên