Nhiệt độ và cách ngâm ủ giống lúa

Trong canh tác lúa, việc ngâm và ủ giống là khâu quan trọng quyết định tỷ lệ nảy mầm, sức khỏe cây con và năng suất cuối vụ. Nhiệt độ đóng vai trò then chốt trong quá trình này, vì nó ảnh hưởng đến việc phá vỡ trạng thái ngủ nghỉ của hạt giống, diệt trừ nấm bệnh và thúc đẩy nảy mầm đồng đều. Dựa trên các thực hành nông nghiệp tiêu chuẩn, dưới đây là hướng dẫn chi tiết về nhiệt độ phù hợp và cách ủ giống lúa hiệu quả.

1. Vai Trò Của Nhiệt Độ Trong Ngâm Ủ Giống Lúa

Khi ngâm ủ giống lúa, có 2 mốc chúng ta đặc biệt quan tâm đó là 10°C và 40°C vì nếu như vượt quá 40°C và thấp hơn 100C thì cây lúa đều không thể nảy mầm được.

·        Nhiệt độ tối ưu cho nảy mầm: Hạt lúa nảy mầm tốt nhất ở nhiệt độ 25-35°C. Dưới 20°C, quá trình nảy mầm chậm lại, dễ bị thối rữa; trên 40°C, hạt có thể bị “chết” hoặc nảy mầm không đều.

·        Nhiệt độ nước ngâm: Sử dụng nước ấm 54°C để xử lý ban đầu nhằm diệt khuẩn và phá miên trạng (dormancy). Sau đó, ngâm ở nước sạch với nhiệt độ phòng (20-30°C).

·        Nhiệt độ ủ: Duy trì 30-35°C để thúc đẩy rễ và mầm phát triển nhanh. Nếu thời tiết lạnh, cần ủ ấm bằng cách dùng bao tải, rơm rạ hoặc lò ủ.

·        Lưu ý theo mùa vụ: Vụ xuân (lạnh) cần ngâm lâu hơn (36-48 giờ) và ủ ấm kỹ; vụ mùa (nóng) ngâm ngắn hơn (24 giờ) để tránh lên men chua.

2. Chi Tiết Quy Trình Ngâm Ủ Giống Lúa

Quy trình thường áp dụng cho cả lúa thuần và lúa lai, với lượng giống khoảng 40-50 kg/ha cho gieo sạ.

Bước 1: Chuẩn bị giống

·        Chọn hạt giống chất lượng cao, sạch, tỷ lệ nảy mầm >85%.

·        Đãi bỏ hạt lép, hạt sâu bệnh bằng cách ngâm nước muối 10-15% (hạt lép nổi lên).

Bước 2: Xử lý nước ấm (phá miên trạng)

·        Pha nước ấm 54°C (tỷ lệ 3 nước sôi + 2 nước lạnh).

·        Ngâm hạt giống trong 15-20 phút, đảo đều để nhiệt độ lan tỏa.

·        Vớt ra, rửa sạch bằng nước mát để tránh bỏng hạt.

Bước 3: Ngâm nước sạch

·        Ngâm trong nước sạch, lượng nước gấp 3-5 lần lượng giống.

·        Thời gian: 24-36 giờ tùy nhiệt độ (24 giờ nếu 25-30°C; 36 giờ nếu 20-25°C).

·        Thay nước 2-3 lần (mỗi 5-6 giờ) để tránh nước chua, lên men gây thối hạt.

·        Kiểm tra: Hạt no nước, cắn thấy giòn, vỏ mềm.

Bước 4: Ủ giống

·        Vớt hạt ra, để ráo nước 1-2 giờ.

·        Đổ vào bao tải hoặc thùng, phủ rơm/rạ để giữ ấm 30-35°C.

·        Ủ 24-48 giờ, đảo 2 lần/ngày (sáng và chiều) để tránh nóng cục bộ.

·        Dấu hiệu sẵn sàng: Rễ mầm dài 1-2 mm, mầm nhú trắng, tỷ lệ nảy mầm >90%.

Bước 5: Kiểm tra và gieo

Lưu ý tùy thuộc vào phương pháp sạ mà chúng ta có tiêu chuẩn khác nhau:

·        Sạ bằng máy bay nông nghiệp: phương pháp này chúng ta chỉ để kích thước mầm bằng 1/3 hạt thóc là được. bởi nếu quá tốt mầm sẽ mắc vào nhau và quá trình sạ không đều.

·        Sạ bằng tay: phương pháp này chúng ta có thể sạ khi hạt giống có mầm bằng ½ hạt thóc.

Chi tiết: https://daithanhtech.com/nhiet-do-ngam-u-giong-lua-131025/