Thay khớp háng - những tiến bộ trong y tế| 2024

Thay khớp háng là một thành tựu lớn của chuyên ngành chấn thương chỉnh hình và của y học hiện đại trong việc điều trị các tổn thương ở khớp háng khi các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả. Bài viết này từ Phòng khám DrKnee sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về phương pháp thay khớp háng này.

Thay Khớp Háng Là Gì?

Thay khớp háng là phương pháp phẫu thuật sử dụng khớp nhân tạo để thay thế phần khớp bị hư hỏng, nhằm phục hồi chức năng của khớp. Hiện nay, y học đã phát triển các kỹ thuật thay thế từng phần hoặc toàn bộ khớp háng, bao gồm cả chỏm xương đùi và ổ cối.

Phương pháp này được nghiên cứu và thực hiện bởi Charnley từ năm 1958 và đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới với mục đích giảm đau, tăng tầm hoạt động và sửa chữa các biến dạng cấu trúc của khớp.

Khi Nào Cần Thay Khớp Háng?

Có nhiều bệnh lý có thể gây tổn thương sụn khớp của chỏm xương đùi và sụn ổ cối, như thoái hóa khớp háng hay hoại tử chỏm xương đùi. Ban đầu, các bệnh này có thể được điều trị bảo tồn bằng cách nghỉ ngơi, hạn chế vận động, dùng thuốc giảm đau, hoặc áp dụng các phương pháp điều trị như khoan giảm áp, ghép xương có cuống mạch, hoặc bơm xi măng vào ổ khuyết xương. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đến muộn, các phương pháp này thường không hiệu quả, dẫn đến tình trạng tàn phế.

Phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo trở thành phương pháp điều trị hiệu quả trong các trường hợp như:

- Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

- Thoái hóa khớp háng

- Viêm khớp dạng thấp

- Gãy cổ xương đùi

- U xương

- Các bệnh lý khớp háng không đáp ứng với điều trị bảo tồn

Các Loại Khớp Háng Nhân Tạo

Có hai loại khớp háng nhân tạo chính:

1. Khớp háng bán phần: Chỉ thay thế một phần của khớp.

2. Khớp háng toàn phần: Thay thế toàn bộ khớp háng.

Song song với hai loại trên, có hai phương pháp cố định khớp háng nhân tạo vào cơ thể là sử dụng xi măng hoặc không. Các chất liệu tạo nên khớp nhân tạo gồm:

- Kim loại: Chỏm và hõm khớp háng bằng kim loại, thường là hợp kim thép không gỉ.

- UHMWPE (Ultrahigh Molecular Weight Polyethylene): Một hợp chất nhựa thường dùng để lót ổ cối của khớp háng toàn phần.

- HXLPE (Highly Crosslinked Polyethylene): Vật liệu nhựa tổng hợp với khả năng chống mài mòn cao.

Ngoài ra còn có các vật liệu khác như gốm, composite carbon…, tuy nhiên chưa được sử dụng rộng rãi.

Kỹ Thuật Thay Khớp Háng

Có nhiều kỹ thuật thay khớp háng khác nhau, tùy thuộc vào đường mổ và phương pháp cố định khớp:

1. Đường mổ phía sau: Phổ biến nhất tại Việt Nam và trên thế giới, giúp phẫu thuật viên dễ tiếp cận khớp háng nhưng cần thời gian hồi phục lâu.

2. Đường mổ phía trước: Ít gây biến chứng nhưng có nguy cơ trật khớp ra trước.

3. Đường mổ bên ngoài: Ít gây tổn thương cơ, phù hợp với người có chất lượng xương tốt.

4. Kỹ thuật Superpath: Không cắt cơ, mau hồi phục, nhưng đòi hỏi kỹ thuật cao và trang thiết bị phù hợp.

Kỹ thuật thay khớp háng có xi măng sử dụng xi măng để gắn cố định hõm khớp và cán chỏm vào xương, thích hợp cho người loãng xương, nhưng khó khăn khi cần thay lại khớp. Ngược lại, kỹ thuật thay khớp háng không xi măng sử dụng các chất liệu kích thích sự mọc xương, phù hợp với người trẻ có chất lượng xương tốt.

Việc lựa chọn kỹ thuật thay khớp háng phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng bệnh lý, chất lượng xương và kinh tế của bệnh nhân, và được quyết định bởi bác sĩ phẫu thuật.